,Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych jest prowadzony w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska koordynowanego przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Głównym celem prowadzonego monitoringu przyrodniczego jest określenie stanu ochrony gatunków i siedlisk przyrodniczych na terenie wyróżnionych w kraju regionów biogeograficznych. Dla Polski wyróżnia się region kontynentalny, region alpejski oraz morski obszar bałtycki. Celem monitoringu jest również dostarczenie danych umożliwiających opracowanie raportów przekazywanych co 6 lat Komisji Europejskiej (KE), o stanie ochrony siedlisk przyrodniczych i gatunków o znaczeniu europejskim. W raportach tych ocenia się: dla gatunków zasięg, populację, siedlisko gatunku oraz perspektywy ochrony. Natomiast dla siedlisk przyrodniczych ocenia się zasięg, powierzchnię, strukturę i funkcje siedliska, jak również perspektywy ochrony. Założeniem monitoringu siedlisk przyrodniczych i gatunków jest gromadzenie informacji pozwalającej na określenie ich aktualnego stanu ochrony w kontekście zmian zachodzących na skutek różnego rodzaju antropogenicznych i naturalnych oddziaływań i prognozowanych zagrożeń, a także dotychczasowych sposobów ochrony. W przypadku siedlisk przyrodniczych chodzi tu o stan i zmiany zachodzące w zasięgu ich występowania, zajmowanej powierzchni oraz strukturze i funkcji, a w przypadku gatunków - o stan i zmiany zachodzące w ich zasięgach, wielkości i strukturze populacji oraz powierzchni i jakości siedlisk, z którymi są związane. Badania są prowadzone na powierzchniach próbnych (tzw. stanowiskach monitoringowych) na terenie całego kraju ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000.,Więcej informacji dostępnych pod adresem: https://siedliska.gios.gov.pl/,

,Monitoring gatunków i siedlisk morskich prowadzony jest w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska koordynowanego przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Celem wdrożenia monitoringu gatunków i siedlisk polskich obszarów morskich jest sprostanie wymogom polskiego i paneuropejskiego prawodawstwa, dzięki któremu, wyniki monitoringu gatunków i siedlisk przyrodniczych morskich służą do śledzenia skuteczności działań ochronnych. Monitoring gatunków i siedlisk polskich obszarów morskich swym zasięgiem obejmuje gatunki i siedliska przyrodnicze związane z obszarami morskimi - nie objęte dotychczas monitoringiem w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska, a które są wymienione w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczania jako obszary Natura 2000 (Dz. U. z 2014 r., poz. 1713). Prowadzenie monitoringu jest obowiązkiem wynikającym z art. 112 z ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody, która implementuje zapisy Dyrektywy 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory (tzw. Dyrektywy Siedliskowej).,Więcej informacji dostępnych pod adresem: https://morskiesiedliska.gios.gov.pl/pl/,

,Monitoring chemizmu gleb ornych Polski jest prowadzony w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska koordynowanego przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Celem monitoringu jest śledzenie zmian różnych cech gleb użytkowanych rolniczo zachodzących w określonych przedziałach czasu pod wpływem rolniczej i pozarolniczej działalności człowieka (antropopresji), w szczególności dotyczy to właściwości chemicznych gleb. Badania prowadzone są w cyklach 5-letnich, począwszy od 1995 roku, w ramach krajowej sieci, na którą składa się 216 punktów pomiarowo-kontrolnych, zlokalizowanych na glebach użytkowanych rolniczo na terenie całego kraju. Obowiązek prowadzenia takich badań wynika z zapisów krajowych aktów prawnych m.in. Ustawy Prawo Ochrony Środowiska (Dz.U. 25 poz. 150 z późn.zm.). W wyznaczonych punktach pomiarowych pobierane są próby profili glebowych a następnie oznaczane następujące wskaźniki: skład granulometryczny (8 frakcji), % próchnicy, %CaCO 3, pH, kwasowość hydrolityczna, kwasowość wymienna, zawartość przyswajalnych dla roślin form fosforu (P 2O 5), potasu (K 2O), magnezu (Mg) i siarki (S-SO 4), zawartości: azotu ogólnego, węgla organicznego, wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, wymiennego wapnia, potasu, magnezu i sodu, przewodnictwo elektryczne i radioaktywność. Obliczane są również: stosunek C : N, zasolenie gleby, kationowa pojemność sorpcyjna, suma zasad wymiennych oraz stopień wysycenia kationami zasadowymi. W próbkach glebowych oznaczana jest również zawartość rozpuszczalnych (tzn. całkowitych lub tzw. "całkowitych") form: wapnia, magnezu, potasu, sodu, glinu, żelaza, fosforu, manganu, kadmu, miedzi, chromu, niklu, ołowiu, cynku, kobaltu, wanadu, litu, berylu, boru, strontu i lantanu. Ocena zanieczyszczenia gleb metalami ciężkim, siarką, wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi oraz pestycydami jest przeprowadzona zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 r. w sprawie sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi (Dz. U. z 2016 poz. 1395). Równocześnie dokonana jest ocena zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi, siarką, wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi według metody opracowanej przez IUNG dla gleb użytkowanych rolniczo.,Więcej informacji dostępnych pod adresem: https://www.gios.gov.pl/chemizm_gleb/,

,Monitoring środowiska morskiego Bałtyku prowadzony jest w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska koordynowanego przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Celem wykonywania badań jest stworzenie podstaw do podejmowania działań na rzecz poprawy stanu ekosystemu Morza Bałtyckiego oraz jego ochrony przed zanieczyszczeniem. Obowiązek badania i oceny jakości środowiska morskiego Bałtyku wynika z zobowiązań sprawozdawczych Polski określonych w Konwencji "O ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego". Jednocześnie ocena jakości wód Bałtyku - odbiornika zanieczyszczeń odprowadzanych z obszaru jego zlewni, jest wykorzystywana dla potrzeb zarządzania i oceny skuteczności ochrony zasobów wodnych. Badania stanu środowiska morskiego polskiej strefy Bałtyku prowadzone na poziomie kraju stanowią polski wkład w międzynarodowy "Zintegrowany Program Monitoringu Morza Bałtyckiego COMBINE". Obejmują one monitoring strefy głębokowodnej (stacje badawcze w rejonie Głębi Gotlandzkiej, Bornholmskiej i Gdańskiej) oraz uzupełniający program badań strefy przybrzeżnej, zatok i zalewów (Zatoka Gdańska i Pomorska, Zalew Wiślany i Szczeciński w punktach nieobjętych monitoringiem w ramach zadania badania i ocena wód przejściowych i przybrzeżnych) wobec programu realizowanego w ramach podsystemu monitoring jakości wód powierzchniowych. W ramach programu wykonywane są badania warunków fizyko-chemicznych, tj.: temperatura, zasolenie, stężenie tlenu, widoczność krążka Secchiego, zawartość biogenów, metali ciężkich i trwałych związków organicznych. Prowadzone są także obserwacje parametrów biologicznych środowiska morskiego, tj. mikrobiologia, fitoplankton, zooplankton, fitobentos, zoobentos, ichtiofauna oraz poziomu substancji szkodliwych w wodzie i organizmach morskich oraz zawartości radionuklidów w wodzie i osadach. Na podstawie uzyskiwanych danych dokonywane są roczne oceny stanu środowiska Bałtyku.,Więcej informacji dostępnych pod adresem: https://rdsm.gios.gov.pl/index.php/pl/,

,Monitoring lasów prowadzony jest w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska koordynowanego przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Celem monitoringu lasów jest zapewnienie informacji o stanie zdrowotnym lasów i procesach powodujących odkształcenia w ich strukturze i funkcjonowaniu, na potrzeby kształtowania polityki leśnej i zarządzania ekosystemami leśnymi dla poprawy jakości środowiska przyrodniczego kraju. Monitoring lasów jest prowadzony w oparciu o przepisy zawarte w ustawie o ochronie środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2533 z późn. zm.) oraz ustawie z dnia 28 września 1991 roku o lasach (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2161 z późn. zm.). Program monitoringu lasów jest realizowany zgodnie z zasadami metodycznymi określonymi w Międzynarodowym Programie Koordynującym ICP Forests działającym w ramach Konwencji w sprawie transgranicznego zanieczyszczenia powietrza na dalekie odległości.,Więcej informacji dostępnych pod adresem: https://www.gios.gov.pl/monlas/,

,Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego (ZMŚP) funkcjonuje w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska, a jego zadaniem w odróżnieniu od monitoringów specjalistycznych jest prowadzenie obserwacji możliwie jak największej liczby elementów środowiska przyrodniczego, w oparciu o planowe, zorganizowane badania stacjonarne. Celem ZMŚP jest dostarczenie danych do określania aktualnego stanu środowiska oraz w oparciu o wieloletnie cykle obserwacyjne, przedstawienie krótko i długookresowych przemian środowiska w warunkach zmian klimatu i narastającej antropopresji. Uzyskane wyniki z prowadzonych obserwacji stanowią podstawę do sporządzenia prognoz krótko i długoterminowych rozwoju środowiska przyrodniczego oraz przedstawienia kierunków zagrożeń i sposobów ich przeciwdziałania. ZMŚP ma charakter kompleksowy, traktujący środowisko przyrodnicze jako system złożony zarówno z komponentów biotycznych i abiotycznych pozostających ze sobą we wzajemnych powiązaniach ekologicznych. Przedmiotem monitoringu są wybrane zlewnie jako geoekosystemy reprezentatywne dla zróżnicowanych pasmowo struktur krajobrazowych Polski. Program ZMŚP jest programem monitoringu funkcjonowania geoekosystemów (krajobrazów), służy zachowaniu struktury krajobrazowej Polski. Pod względem metodologicznym program ZMŚP opiera się na koncepcji funkcjonowania systemu, realizuje założenia zachowania georóżnorodności i bioróżnorodności całego kraju. Podstawowym obiektem badań w ZMŚP jest zlewnia rzeczna (jeziorna), w zasięgu której zlokalizowane są testowe powierzchnie badawcze, ujmujące możliwie wszystkie typy ekosystemów badanego krajobrazu. Podstawą realizacji programu ZMŚP jest dobrze zorganizowany system pomiarowy w Stacjach Bazowych oraz sprawny system informatyczny. Docelowo Stacje Bazowe winny być zlokalizowane na obszarach reprezentujących przez podstawowe typy krajobrazów naszego kraju. Chodzi bowiem o stałą informację dotyczącą stanu środowiska i struktury krajobrazowej Polski. Stacje Bazowe powinny gwarantować uzyskanie wieloletnich serii obserwacyjnych.,Więcej informacji dostępnych pod adresem: https://zmsp.gios.gov.pl/,

,Monitoring pól elektromagnetycznych (PEM) prowadzony jest w ramach państwowego monitoringu środowiska koordynowanego przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Pomiary prowadzone są przez wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska. Sieć pomiarowa obejmuje 2160 punktów pomiarowych rozmieszczonych na terenie całego kraju. W każdym województwie wyznaczonych jest 135 punktów po 45 na trzech typach obszarów: centralne dzielnice lub osiedla miast o liczbie mieszkańców przekraczającej 50 tys., pozostałe miasta oraz tereny wiejskie. Pomiary prowadzi się w wyznaczonych punktach w cyklu trzyletnim po 720 punktów rocznie na obszarze kraju. Prowadzenie monitoringu PEM w ramach państwowego monitoringu środowiska jest obowiązkiem wynikającym z art. 26 i 123 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska. Zakres i sposób prowadzenia okresowych badań poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2007 r.,Więcej informacji dostępnych pod adresem: https://www.gov.pl/web/gios/monitoring-pol-elektromagnetycznych,

,Monitoring stanu warstwy ozonowej nad Polską oraz natężenia promieniowania UV-B prowadzony jest w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska koordynowanego przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Celem zadania jest zapewnienie informacji umożliwiających ocenę skuteczności działań na rzecz ochrony warstwy ozonowej podejmowanych przez społeczność międzynarodową w ramach protokołów do Konwencji Wiedeńskiej o Ochronie Warstwy Ozonowej (Dz. U. z 1992 r. nr 98, poz. 488.), ustalających zakres i harmonogramy eliminowania substancji niszczących warstwę ozonową. Program pomiarowy realizowany jest na poziomie krajowym przez Instytut Geofizyki PAN, IMGW-PIB - Odział Warszawa oraz IMGW-PIB Odział Kraków w następującym zakresie: codzienne pomiary całkowitej zawartości ozonu w atmosferze za pomocą spektrofotometru Brewera oraz w wybrane dni w warunkach światła rozproszonego pochodzącego z nie zachmurzonego zenitu w oparciu o metodę Umkehr; pomiary profili ozonowych metodą sondażową średnio raz w tygodniu; wyznaczanie pól całkowitej zawartości ozonu nad Europą metodą obserwacji satelitarnych; pomiary natężenia promieniowania UV na 4-ch stacjach oraz prognozowanie indeksu UV w sezonie letnim. Wyniki pomiarów służą do określenia stanu warstwy ozonowej i natężenia promieniowania UV-B nad Polską oraz do wypełnienia obowiązków sprawozdawczych wynikających z Konwencji wiedeńskiej o ochronie warstwy ozonowej.,Więcej informacji dostępnych pod adresem: https://www.gov.pl/web/gios/badania-stanu-warstwy-ozonowej-nad-polska-oraz-pomiary-natezenia-promieniowania-uv,